عوامل مؤثر در پیدایی نقوش قالی خشتی چالِش تُر

هنر هر قوم و منطقه ای تبلور آئین، آداب ورسوم، اعتقادات مذهبی و دارای ریشه های کهنی است که آن جامعه می تواند با تکیه بر این ارزش ها برای توجیه افکار و عقاید خود از آن استفاده کند. منطقۀ چالش تر یکی از مناطق ویژه در حوزۀ هنرهای سنتی، صنایع دستی و به خصوص قالی دستباف است. قالی این منطقه، به دلیل داشتن شاخصه هایی نظیر طرح، نقش و رنگ مختص خود، دارای جایگاهی ویژه در دنیای فرش است. نقش مایه های موجود در یکی از معروف ترین قالی های منطقه قالی های خشتی دارای بیانِ تصویریِ جهان شمولی هستند که بیشتر جهت ارائۀ پیام یا تزئینات استفاده شده اند. این مقاله سعی در پاسخ دادن به این مسئله دارد که مهم ترین عوامل تأثیرگذار در پیدایش نقوش قالی های خشتی چالش تر کدام ند. لذا ابتدا طبق تحقیقات میدانی از منازل منطقه چالش تر و مجموعه داران، نمونه هایی از اصیل ترین قالی های خشتی منطقه بر اساس قدمت و کیفیت بصری انتخاب، تک تک نقوش داخل خشت ها شناسایی و گروه بندی و سپس به ریشه یابی نقوش داخل خشت ها پرداخته شد. به نظر می رسد که برخی از نقوش ریشۀ کهن دارند و از عواملی همچون: طبیعت، اعتقادات، تأثیرات فرهنگی و سبک بومی منطقه سرچشمه گرفته اند. مقالۀ حاضر به روش توصیفی در پی دستیابی به مهم ترین عوامل تأثیرگذار در به وجود آمدن برخی از نقش مایه های قالی های خشتی چالش تر است. یافتۀ جدید این تحقیق نشان می دهد که عامل طبیعت و تأثیرات فرهنگی بیشترین تأثیرگذاری بر پیدایش نقوش قالی های خشتی چالش تر را داشته اند.